Vonohet procesi i akreditimit, rektorët të shqetësuar për fatin e rekrutimit të studentëve të rinj

Procesi i akreditimit në institucionet e arsimit të lartë në vend këtë vit ende nuk ka nisur, shkruan Literal Media. Sot (e premte) në Rektoratin e Universitetit të Prishtinës 'Hasan Prishtina' u mbajt Konferenca e Rektorëve. Këta të fundit shprehën shqetësimin e tyre për vonesat e procesit të akreditimit institucional dhe të programeve nga ana e Këshillit Shtetëror të Cilësisë.Konferenca e Rektorëve me anë të një shkrese informoi Agjencinë e Kosovës për Akreditim që universitetet janë të përgatitura për këtë proces dhe çdo vonesë e mundshme do të ndikonte në proceset tjera siç është rekrutimi i studentëve të rinj, shkruan Literal Media. 'Universitetet publike, por edhe sistemi i arsimit të lartë në vend, mund të pësojë pa fajin e universiteteve publike në këtë proces. Kërkojmë që procesi i akreditimit të përfundojë në qershor të 2020-tës, në mënyrë që universitetet e akredituara të mund të vijojnë me rekrutimin e studentëve të rinj me kohë', thuhet në kërkesën drejtuar Agjencisë së Kosovës për Akreditim.

Luftërat e Ballkanit, origjina dhe pasojat

Ballkani (ose Gadishulli i Ballkanit) është një rajon gjeopolitik dhe kulturor i Evropës juglindore. Rajoni e ka marrë emrin nga malet e Ballkanit, të cilat shtrihen përmes qendrës së Bullgarisë në Serbinë lindore, shkruan Literal Media. Ndër vite, Ballkani ka qenë i njohur si burim konfliktesh e luftërash të përgjakshme. Madje dy nga luftërat më të mëdha të njohura si Luftërat Ballkanike, i kanë paraprirë Luftës së Parë Botërore. Literal Media iu sjellë një pjesë të hulumtimit të Richard C. Hall nga Universiteti Shtetëror Jugperëndimor i Xheorxhisë. Luftërat Ballkanike ishin dy konflikte të mprehta që paralajmëruan fillimin e Luftës së Parë Botërore. Në Luftën e Parë Ballkanike një aleancë e brishtë e shteteve të Ballkanit eliminoi Perandorinë Osmane nga shumica e Evropës. Në Luftën e Dytë Ballkanike, aleatët e hershëm luftuan midis tyre për plaçkën osmane. Origjina Luftërat Ballkanike të viteve 1912-1913 inicuan një periudhë konflikti që shkatërroi Evropën juglindore deri në vitin 1918 dhe qëndruan atje në një formë ose një tjetër në shekullin XXI. Këto luftëra ballkanike filluan në aspiratat e shteteve nacionaliste të Evropës juglindore; pasi kishin arritur më parë pavarësinë nga Perandoria Osmane gjatë shekullit XIX, këto shtete dëshiruan të përfshijnë anëtarët e kombësive të tyre të mbetura nën sundimin otoman dhe kështu të arrijnë pretendimet e tyre maksimale nacionaliste. Në këtë mënyrë, shtetet e Bullgarisë, Greqisë, Malit të Zi dhe Serbisë u përpoqën të imitojnë sukseset nacionaliste të shekullit XIX të Gjermanisë dhe Italisë. Lufta e Parë Ballkanike Mali i Zi filloi Luftën e Parë Ballkanike më 8 tetor 1912. Para se të mund të bashkoheshin aleatët e tjerë, osmanët i shpallën luftë Lidhjes Ballkanike më 17 tetor. Teatri kryesor i konfliktit që pasoi ishte Thrakia. Ndërsa një ushtri bullgare rrethoi fortesën kryesore otomane në Adrianopojë (Edirne), dy të tjerat arritën fitore të mëdha në Kirk Kilisse (Lozengrad) dhe në Buni Hisar / Lule Burgas. Kjo e fundit ishte beteja më e madhe në Evropë midis Luftës Franko-Gjermane të 1870-1871 dhe Luftës së Parë Botërore. Otomanët u mblodhën në Chataldzha, linjat e fundit të mbrojtjes para Kostandinopojës. Një sulm nga bullgarët e rraskapitur dhe epidemikë u tërhoq në 17 nëntor kundër pozicioneve osmane atje dështoi. Të dy palët më pas u vendosën në një luftë llogore në Chataldzha. Diku tjetër, ushtria serbe shkatërroi ushtrinë perëndimore osmane në Kumanovë më 23 tetor. Serbët pastaj vepruan kundër zvogëlimit të rezistencës në Maqedoni, Kosovë dhe përmes Shqipërisë, duke arritur në brigjet e Adriatikut në dhjetor. Marina greke i pengoi osmanët të transportonin përforcime nga Anadolli në Ballkan dhe pushtuan Ishujt Osmane Egje. Ushtria Greke përparoi në dy drejtime, duke hyrë në Selanik më 8 nëntor, dhe më tej në perëndim, duke e çuar qytetin e Janinës nën rrethim. Forcat malazeze u zhvendosën në Sanjakun e Novi Pazarit dhe rrethuan qytetin verior shqiptar të Scutari (Shkodër). Otomanët nënshkruan një armëpushim me Bullgarinë, Malin e Zi dhe Serbinë më 3 dhjetor. Ndërkohë që operacionet ushtarake greke vazhduan. Në këtë kohë, Evropa Otomane ishte e kufizuar në tre qytetet e rrethuara të Adrianopojës, Janinës dhe Shkodrës, gadishullit Gallipoli dhe Thrakës lindore pas vijave Chataldzha. Si rezultat i rënies osmane, grupe të patriotëve shqiptarë, të mbështetur nga Austria dhe Italia, shpallën pavarësinë e Shqipërisë më 28 nëntor 1912. Ndërsa delegacionet nga aleatët e Ballkanit u përpoqën të negocionin një paqe përfundimtare me osmanët në Londër, një konferencë e Fuqisë së Madhe ambasadorët u takuan në Londër për të siguruar që interesat e tyre të mbizotëronin në çdo zgjidhje ballkanike. Një grusht shteti më 23 Janar 1913 e ktheu në pushtet një qeveri të re turke në Kostandinopojë. Kjo qeveri ishte e vendosur të vazhdonte luftën, kryesisht me qëllim mbajtjen e Adrianopojës. Kjo qeveri denoncoi armëpushimin më 30 janar. Armiqësitë filluan, në dëm të osmanëve. Janina ra tek Grekët më 6 Mars dhe Adrianopoja te Bullgarët më 26 Mars. Rrethimi i Shkodrës, megjithatë, shkaktoi komplikime ndërkombëtare. Austriakët kërkuan që ky qytet i banuar kryesisht nga shqiptarët të bëhej pjesë e shtetit të ri shqiptar. Nën presionin austro-hungarez, forcat serbe që ndihmuan rrethimin malazez u tërhoqën. Malazezët vazhduan në rrethim, megjithatë, dhe arritën të marrin qytetin në 22 Prill. Një flotilje e Fuqisë së Madhe në brigjet e Adriatikut i detyroi malazezët të tërhiqeshin më pak se dy javë më vonë, më 5 maj. Ndërkohë në Londër, bisedimet për paqen rezultuan në Traktatin paraprak të Londrës, të nënshkruar më 30 maj 1913 midis aleatëve të Ballkanit dhe Perandorisë Osmane. Me anë të këtij traktati, Perandoria Osmane në Evropë përbëhej vetëm nga një bandë e ngushtë territori në Thrakinë lindore të përcaktuar nga një vijë e drejtë e tërhequr nga porti Egje i Enos deri në portin e Detit të Zi të Midya. Lufta e Dytë Ballkanike Gjatë Luftës së Parë Ballkanike, ndërsa bullgarët grindeshin me pjesën më të madhe të ushtrisë Osmane në Thrakë, serbët kishin pushtuar pjesën më të madhe të Maqedonisë. Mburojat austriake i ndaluan serbët të fitojnë portin Adriatik në veri të Shqipërisë ashtu siç dëshiruan. Serbët më pas u përpoqën të forcojnë qëndrimin e tyre ndaj Maqedonisë si kompensim për humbjen e bregdetit shqiptar. Grekët kurrë nuk kishin rënë dakord për ndonjë zgjidhje mbi Maqedoninë, dhe gjithashtu treguan se ata do të ruanin viset maqedonase që kishin pushtuar. Bullgarët mbetën të vendosur për të marrë këtë zonë. Armiqësia midis aleatëve për çështjen maqedonase u përshkallëzua gjatë gjithë pranverës së vitit 1913 nga shkëmbimet e shënimeve deri në të shtënat aktuale. Përpjekjet ruse për ndërmjetësim midis Bullgarisë dhe Serbisë ishin të dobëta dhe jo të frytshme. Në natën e 29-30 qershor 1913, ushtarët bullgarë filluan sulmet lokale kundër pozicioneve greke dhe serbe në Maqedoni. Këto sulme u bënë sinjal për shpërthimin e luftës së përgjithshme. Kundërsulmet greke dhe serbe i shtynë bullgarët në kufijtë e tyre të para luftës. Ashtu si ushtria bullgare filloi të stabilizojë situatën, njësitë rumune dhe osmane pushtuan Bullgarinë. Rumunët u përpoqën të marrin Dobrudzhën jugore për të zgjeruar bregdetin e tyre të Detit të Zi dhe për të balancuar fitimet bullgare diku tjetër në Ballkan. Otomanët dëshiruan të rimarrin Adrianopojën. Ushtria Bullgare, tashmë e angazhuar rëndë kundër grekëve dhe serbëve, nuk ishte në gjendje t'i rezistonte rumunëve dhe osmanëve. Në këto rrethana, Bullgaria u detyrua për paqe. Me Traktatin rezultues të Bukureshtit, i nënshkruar më 10 gusht, Bullgaria humbi pjesën më të madhe të Maqedonisë në Greqi dhe Serbi, dhe Dobrudzha jugore në Rumani. Traktati i Kostandinopojës, nënshkruar më 30 shtator 1913 dhe i dha fund okupimit të shkurtër të Adrianopojës nga Bullgaria. Pasojat Luftërat Ballkanike rezultuan me viktima të mëdha. Bullgarët humbën rreth 65,000 burra, grekët 9,500, malazezët, 3,000 dhe serbët të paktën 36,000. Otomanët humbën rreth 125,000 të vdekur. Për më tepër, dhjetëra mijëra civilë vdiqën nga sëmundja dhe shkaqe të tjera. Mizoritë e qëllimshme ndodhën në të gjithë territorin e luftës. Një tjetër pasojë e rëndësishme e Luftërave Ballkanike ishte tjetërsimi i Bullgarisë nga Rusia. Deri në vitin 1913, Bullgaria ishte klienti më i rëndësishëm i Rusisë në rajonin e Ballkanit. Afërsia e Bullgarisë me Kostandinopojën i dha Rusisë një bazë të vlefshme nga e cila të bënte presion mbi këtë zonë. Dështimi i diplomacisë ruse për të ndërmjetësuar mosmarrëveshjen bullgaro-serbe për territorin e Maqedonisë çoi në humbjen katastrofike të Bullgarisë në Luftën e Dytë Ballkanike dhe kthimin pasues të Bullgarisë në Aleancën e Tretë për kompensim. Kjo e la Serbinë si aleatin e vetëm të Rusisë në Ballkan. Kur dënimi austro-hungarez kërcënoi Serbinë në korrik 1914, rusët u detyruan të mbronin Serbinë ose të humbnin plotësisht Ballkanin. Ambiciet e malazezëve dhe serbëve në Shqipëri rritën shumë antipatinë austro-hungareze ndaj këtyre dy shteteve sllave të jugut. Qeveria Vjeneze u tregua e vendosur që fuqia serbe nuk duhet të rritet në Ballkan. Në tre raste të ndara, në dhjetor 1912, në prill 1913 dhe përsëri pas Luftërave Ballkanike në tetor 1913, austro-hungarezët u përplasën me serbët dhe malazezët për çështje shqiptare. Edhe pse lufta rezultoi në verën e vitit 1914 nga një ngjarje në Bosnje, konfliktet mbi Shqipërinë firmosën vendimin e austriakëve për të luftuar serbët. Lufta e Parë Botërore nuk ishte Lufta e Tretë Ballkanike; përkundrazi Luftërat Ballkanike ishin fillimi i Luftës së Parë Botërore. Konfliktet nacionaliste vazhduan në Evropën Juglindore nga 1912 deri më 1918. Problemet e nacionalizmit qëndruan ende në shekullin XXI. Përkthyer nga Literal Media

Veturat zënë trotuarin, rrezikohen këmbësorët

Prishtina vazhdon të jetë një nga qytetet me komunikacionin me të dendur, shkruan Literal Media.Ani pse tiketat për ata që thyejnë rregullat e komunikacionit s’mungojnë, prapë se prapë qytetarët vazhdojnë t’i parkojnë veturat e tyre në vendet e palejuara.Në një fotografi të siguruar nga Literal Media, mund të shihni se si veturat janë parkuar në trotuar, i cili u dedikohet këmbësorëve. Derisa për shkak të këtij veprimi, qytetarët detyrohen të ecin në rrugë kryesore ku edhe ju rrezikohet jeta.Foto:

Skandal nga Posta e Kosovës

Literal Media nga sistemi elektronik i Prokurimit Publik kupton se Posta e Kosovës ka interpretuar gabimisht kapacitetet e Operatorit Ekonomik 'Infosoft Systems' lidhur me kontratën me titull 'Furnizimi me Licenca të Microsoft' në vlerë mbi 400,000 euro. Kjo kuptohet nga ankesa e kompanisë së "Cacttus" ku ndër të tjera, sipas vendimit të Postës së Kosovës thuhet se: Operatori Ekonomik i rekomanduar për kontratë nuk e plotëson kërkesën për 2 kontrata të ngjashme, sepse kontratat e dorëzuara si dëshmi përmbajnë harduer e që nuk është kontratë e ngjashme me softuer dhe dihet se këto janë 2 kategori produktesh krejtësisht të ndryshme si dhe nuk e plotëson kushtin që dileri autorizues ta dëshmojë partneritetin me prodhuesin dhe të drejtën e autorizimit të palëve të treta pasi që marrëveshja ndërmjet dilerit dhe prodhuesit është paraqitur nëpërmjet një dokumenti të emëruar 'Channel Partner Authorization Form' mirëpo i njejti nuk ka as vulë, as nënshkrim përmes së cilave do të konstatohej vërtetësia.Vendimi i plotë në foto: Ndryshe, se si 'Infosoft Systems' kishte 'privatizuar' edhe Ministrinë e Punëve të Jashtme, Literal Media kishte njoftuar publikun kohë më parë.Lexo po ashtu: Ministria e Punëve të Jashtme 'privatizohet' nga kompania Infosoft Shkruan Literal Media

Pasiguri për qytetarët, taksistët zbarkojnë klientët në udhëkryq

Kryeqyteti tash e disa vite ka një trafik shumë të dendur, shkruan Literal Media. Lexuesit tanë vazhdimisht dërgojnë foto nga trafiku për parregullësitë që bëhen aty. Së fundmi në redaksinë e Literal Media kanë ardhur dy fotografi, ku shihet vetura e 'Taxi Beki' e cila zbarkon një qytetare në mes të udhëkryqit. Literal Media ka kontaktuar me zëdhënësen e Policisë, Flora Ahmeti e cila nuk tha diçka konkrete për rastin në fjalë, mirëpo deklaroi se për rastet e ngjajshme ngasësve u shqiptojnë dënime.'Vazhdimisht në çdo rrugë policia e trafikut është në detyrë dhe në çdo lloj kundërvajtje ata shqiptojnë dënime për ngasësit. Vetëm gjatë ditës së sotme tiketa trafiku të shqiptuara janë 1635', u shpreh Flora Ahmeti Foto nga vendi i ngjarjes: Shkruan: Agnesë Zeqiraj